Image
“WE ZIJN GEEN VRIENDEN OF VERVANGENDE OUDERS”
Haar vaste stek, zo kun je het Medisch Centrum St-Jozef gerust noemen. Sabine Brocatus maakt er sinds de begindagen deel van uit en is samen met haar werk gegroeid. Als zorgmanager voert ze haar taken met ongekende toewijding en passie uit, iets wat meteen opvalt wanneer je met haar spreekt. Bij Sabine ben je in goede handen. “Als er iets moeilijks gebeurt, is er altijd ruimte om te ventileren en samen te bespreken hoe we ermee omgaan.”
Een afspraak met Sabine Brocatus
Bij mijn aankomst in het Medisch Centrum St-Jozef in Munsterbilzen geef ik aan de vriendelijke collega aan het onthaal door dat ik een afspraak heb met Sabine Brocatus om 10.30 uur. Ik bevind me in een open ruimte met uitnodigende zetels. De collega laat weten dat Sabine even niet bereikbaar is, maar dat ik alvast kan plaatsnemen. Later wordt het me helemaal duidelijk waarom Sabine moeilijk te bereiken is: als zorgmanager rent ze de hele dag van hot naar her, wordt door iedereen aangesproken en is van alles op de hoogte.
Van psycholoog tot zorgmanager
“Ik werk hier al sinds februari 1988, dus ik was er bijna vanaf de opstart van de K-dienst (K staat voor kinderen, nvdr) bij,” vertelt Sabine. “Het ziekenhuis is opgedeeld in drie doelgroepen: kinderen en jongeren, volwassenen en ouderen. Momenteel ben ik zorgmanager van de doelgroep kinderen en jongeren en draag ik daarnaast verantwoordelijkheid voor enkele ziekenhuisbrede aandachtsgebieden.”
“Onze kinder- en jeugdpsychiatrische dienst, K-Delta, bestaat sinds mei 1987. Toen ik hier begon, was ik nog geen zorgmanager; die functie bekleed ik pas sinds 2017. De eerste twintig jaar werkte ik als kinder- en jeugdpsycholoog, voornamelijk op de kinder- en jeugdpsychiatrische dienst. Later vervulde ik daar ook een leidinggevende rol.”
Sabine Brocatus
- Sabine Brocatus (60) is zorgmanager van K-Delta, de afdeling voor kinderen en jongeren, in het Medisch Centrum St-Jozef vzw (Myna).
- Ze is getrouwd, heeft twee kinderen en drie kleinkinderen.
- Sabine woont in Bilzen en vult haar vrije tijd graag met joggen, reizen, fotografie en het ontdekken van waargebeurde verhalen, zowel in boeken als films.
Het gebeurt regelmatig dat ze terugkomen om te vertellen hoe goed het met hen gaat
Een gespecialiseerde aanpak
K-Delta is een gespecialiseerde derdelijnsvoorziening. Dit betekent dat de dienst kinderen en jongeren tussen 6 en 18 jaar opvangt die op meerdere terreinen in hun leven vastlopen, zoals thuis, op school en in hun vrije tijd. Vaak hebben deze kinderen al diverse hulpverleningstrajecten doorlopen zonder voldoende resultaat. “Wij bieden hen gespecialiseerde hulp, meestal in situaties die ernstig zijn,” legt Sabine uit.
“Ons werk begint vaak met observatie en diagnostiek om goed in kaart te brengen wat er speelt. Daarna richten we ons op behandeling. Onze dienst heeft 27 plaatsen voor dag- en nachtbehandeling, vijf plaatsen voor nachtbehandeling en vijf stoelen voor enkel dagbehandeling. Voor sommige kinderen en jongeren proberen we stapsgewijs een terugkeer naar de schoolomgeving mogelijk te maken, vaak met begeleiding vanuit onze dienst.”
Een doolhof vol zorg
Tijdens het interview neemt Sabine ons overal mee naartoe. Het lijkt een doolhof, maar zij vindt moeiteloos haar weg. Ondertussen legt ze uit dat K-Delta is opgedeeld in vier leefgroepen. “Deze zijn ingedeeld op basis van leeftijd. Eén daarvan is de crisisgroep, bedoeld voor jongeren van 12 tot 18 jaar die zich in een acute crisis bevinden. Dat kan gaan om situaties zoals suïcidaal gedrag, een psychose of een volledig geëscaleerde thuissituatie.”
Jongeren verblijven hier twee tot vier weken, waarbij de focus ligt op stabilisatie en doorverwijzing naar passende hulp. “Een belangrijk voordeel is dat er voor de crisisgroep geen wachtlijst is. Jongeren in nood kunnen gelukkig bijna altijd terecht. Dat is helaas anders voor de andere groepen, waar soms lange wachttijden zijn. Tijdens de korte crisisopname proberen we zoveel mogelijk te bereiken. De overige groepen bieden langdurige behandelingen, meestal variërend van enkele maanden tot een jaar.”
Succeservaringen als motor voor herstel
“Zelfvertrouwen is cruciaal in de behandeling van jongeren,” benadrukt Sabine. “Veel van hen komen bij ons binnen met een extreem laag zelfbeeld. Ze hebben vaak het gevoel dat ze niets goed kunnen en nergens toe in staat zijn. Daarom richten we ons op het bieden van succeservaringen, hoe klein die ook zijn. Tijdens dagelijkse bezigheden en activiteiten zoals een klimdriedaagse of een circusproject leren jongeren nieuwe vaardigheden en ervaren ze dat ze meer kunnen dan ze dachten. Dit geeft hen niet alleen zelfvertrouwen, maar motiveert hen ook om door te zetten in hun behandeling.”
Een evoluerend werkveld
Door haar lange ervaring heeft Sabine veel zien veranderen in de voorbije jaren. “Diagnoses zijn tegenwoordig veel verfijnder en de behandelmogelijkheden zijn uitgebreid. De overheid heeft de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in mobiele teams die ambulante hulp aan huis bieden. Dat is een positieve evolutie, omdat lichtere problematieken daardoor vaak buiten het ziekenhuis worden aangepakt. Hierdoor zien we dat jongeren pas bij ons aankloppen wanneer de problemen al ernstig geëscaleerd zijn.”
Het personeel is met de jaren enorm uitgebreid en diverser geworden, met ongeveer 70 medewerkers, waaronder leefgroepbegeleiders, verpleegkundigen, therapeuten, psychologen, leerkrachten en artsen. “We werken in teams en zorgen ervoor dat er goede communicatie is, zodat iedereen op de hoogte is van wat er speelt. Dit wordt ondersteund door het diensthoofd, de adjuncten, psychologen en artsen, om een kwalitatief hoogstaand zorgaanbod te garanderen.”
Samenwerken voor de beste zorg
“Vroeger werd er vooral in het ziekenhuis gewerkt. Sinds enkele jaren is het echter steeds belangrijker geworden om te werken binnen een netwerk, zowel met partners uit de geestelijke gezondheidszorg als met partners uit andere sectoren. Jongeren en de omstandigheden waarin zij verkeren en het moeilijk hebben, moeten immers door vele mensen samen gedragen worden. In mijn functie als zorgmanager vind ik het daarom belangrijk om alle mogelijke partners te kennen en met hen in overleg te gaan, zodat we samen een netwerk rond de jongere kunnen opbouwen.”
De voldoening van verandering
“De meeste voldoening haal ik uit momenten waarop jongeren bij ons terugkomen om te vertellen hoe goed het met hen gaat,” vertelt Sabine. “Het is geweldig om te zien dat onze begeleiding een verschil heeft gemaakt, of het nu gaat om een jongere die zijn diploma heeft gehaald of iemand die opnieuw goed in het leven staat. Een voormalige cliënt komt nu als vrijwilliger op zaterdag helpen om vrijetijdsactiviteiten te organiseren voor de huidige jongeren. Dit laat zien dat het mogelijk is om uit een moeilijke situatie te komen en een positieve invloed te hebben op anderen.”
Balans en ondersteuning
“In mijn vroegere functie als psycholoog heb ik geleerd om professioneel te blijven, zelfs in moeilijke situaties. Het is belangrijk om een balans te vinden tussen nabijheid en afstand. We willen een vertrouwensband opbouwen met de jongeren, maar we zijn geen vrienden of vervangende ouders. Dat betekent ook dat we duidelijke grenzen moeten stellen en zorgvuldig moeten omgaan met wat we van onszelf delen.”
De job van de medewerkers van K-Delta is zonder twijfel uitdagend. “De aard van het werk is soms zwaar, vooral door de intensieve betrokkenheid bij jongeren met complexe problemen. Gelukkig vinden we meestal een gezonde balans, mede dankzij ons team. We werken in een warme organisatie waarin we elkaar goed ondersteunen. Als er iets ingrijpends gebeurt, is er altijd ruimte om te ventileren en samen te bespreken hoe we ermee omgaan.”
Een blik op de toekomst
Tot slot deelt Sabine een belangrijke boodschap voor de jongeren: “Ze moeten weten dat verandering mogelijk is. Ook al lijkt hun situatie soms uitzichtloos, met de juiste begeleiding en een flinke dosis geduld kunnen ze leren omgaan met hun moeilijkheden en hun leven weer op de rails krijgen. We laten jongeren zien dat ze niet vastzitten in hun problemen. Door kleine stappen te zetten en aan hun zelfvertrouwen te bouwen, ontdekken ze nieuwe mogelijkheden en kunnen ze hun eigen toekomst vormgeven.”
Redactie en foto's: Hannes Vandenbroucke
