Image
Een auditief bad
Geluid kan gebruikt worden om mensen tot rust te brengen, stil te maken, op te peppen maar ook om te prikkelen. Daar weten Marleen en Ann, ergotherapeuten in het ateljee van Sint-Jan de Deo, alles van. “Wekelijks dompelen we onze bewoners met een meervoudige handicap onder in auditieve prikkels via een klankdouche. Tijdens die momenten voel je gewoon de verbinding.”
Marleen: “Muziek is een goed middel om mensen te bereiken, maar je moet het afstemmen op de doelgroep. Zo werken we hier soms met djembés,
waar we bewoners bepaalde ritmes aanleren om tot samenspel te komen. Ook zingen we liedjes met gitaar of piano. Maar wanneer we bezig zijn met onze bewoners met een meervoudige handicap, doen we het anders. Het zijn namelijk bewoners waar je niet zomaar een praatje mee kan doen, ze reageren het meest op zintuigelijke prikkels. Daarom zetten wij bij hen veel in op het verruimen van hun zintuigen.”
Wie zijn Marleen en Ann?
- Marleen De Smet (59) en Ann Vandeputte (40) zijn beiden al vele jaren aan de slag als ergotherapeuten in het ateljee van Sint-Jan De Deo.
- Marleen is getrouwd en heeft drie kinderen. Ze woont in Wevelgem en houdt van lezen, wandelen, breien en bierproeven.
- Ann woont in Ieper en heeft een passie voor muziek en wandelen. Ze speelt in de doedelzakband YSPD en speelt gitaar en djembé.
Klankschalen
Ann: “Vijftien jaar geleden volgden Marleen en ik bij een muziektherapeut een vorming over klankschalen. Het was toen nog een vrij nieuw concept, maar we waren meteen verkocht. Sint-Jan de Deo heeft dan geïnvesteerd in vier mooie klankschalen met verschillende groottes, zodat we er zelf mee aan de slag konden in het ateljee. Elke klankschaal heeft een eigen klank die in samenspel zeer harmonieus klinkt.”
Marleen: “De klankschalen maken onderdeel uit van een activiteit die wij een klankdouche noemen. Hier dompelen we onze basale bewoners onder in verschillende klanken, om hen zo auditief te prikkelen. We creëren klanken met verschillende instrumenten, zoals een regenmaker, ocean drum, triangel,… We wisselen lage en hoge tonen af, om het gehoor extra te stimuleren. Deze activiteit doen we wekelijks en duurt ongeveer 45 minuten.”
Klankdouche
Ann: “Tijdens de klankdouche houden we ons aan een vaste routine. We brengen de bewoners naar een belevingsruimte met sfeervolle verlichting, maar letten er wel op dat er niet teveel visuele prikkels zijn. Het is niet de bedoeling om het effect van het geluid te ondermijnen. Daarna starten we telkens met eenzelfde liedje, als signaal dat we met een klankdouche gaan beginnen.”
Marleen: “Een klankdouche werkt het best als de klanken in elkaar vloeien, zonder onderbreking. Daarom geven Ann en ik deze activiteit graag samen. We kunnen sneller de instrumenten afwisselen en elk een eigen klankschaal vastnemen en zo rond gaan bij de bewoners, want we laten hen de trillingen van het geluid ook voelen door met de schaal dichtbij hun gezicht te bewegen. Op zo’n momenten ontstaat er veel verbinding, want de bewoners worden plots een stuk alerter. Ze richten zich naar de klank en volgen het geluid. Tegelijkertijd zie je een bepaalde rust neerdalen: de bewoners stoppen met het van de stereotiepe bewegingen die ze anders maken.”
Ann: “Het gebeurt wel eens dat we de klankschalen als een aparte activiteit gebruiken, maar dan combineren we het vaak met het stimuleren van een extra zintuig. In de zomer doen we er bijvoorbeeld water in dat dan opspat wanneer je de ondertoon aanwrijft. De bewoners kunnen dit voelen als ze hun handen boven de schaal houden. Soms voegen we ook etherische oliën toe, zodat de reukzin van de bewoners ondertussen ook geprikkeld wordt. Maar het auditieve blijft altijd op de voorgrond staan.”