Het is 9u15. We staan voor de deur van Huize Triest, een dak- en thuislozenopvang in Gent. Nog voor we kunnen aankloppen, arriveert er een jonge man op de fiets. Hij begroet ons vriendelijk en zoekt naar zijn sleutelbos. Het blijkt Jeffery te zijn, één van de twee mannen waarmee we vandaag een interview hebben. Hij leidt ons mee naar binnen, waar we op de overdekte koer de andere helft van het coördinatie-duo van Huize Triest aantreffen: Lander. Hij heet ons welkom, met een bezem in de hand. ‘Nog even het koertje vegen, neem alvast plaats’. We gaan zitten in de eetzaal van Huize Triest en nemen de ruimte in ons op. Een televisie, een tiental tafels met stoelen, een piano en wat gezelschapsspelletjes. Het duurt eventjes voor Lander en Jeffery terug tevoorschijn komen: “Sorry, de wasmachine is blijkbaar kapot. Sinds we coördinator zijn, zijn dat zaken die wij moeten opvolgen.”

Begeleider

Sinds jullie coördinator zijn? Waren jullie hiervoor ook al tewerkgesteld in Huize Triest? Lander knikt. “We zijn beiden ongeveer op hetzelfde moment gestart als begeleider, zo’n 4-tal jaar geleden. Huize Triest en de doelgroep zijn dus niet nieuw voor ons. Maar het is pas sinds 1 jaar dat we samen de functie van coördinator hebben opgenomen. Dat betekent niet dat ons takenpakket drastisch veranderd is, er is gewoon een stukje bijgekomen.” Jeffery knikt en gaat verder: “We doen nog steeds veel nachtshiften waar we dak- en thuislozen ontvangen en begeleiden, samen met de andere vier begeleiders in Huize Triest, maar daar komen nu ook wat administratieve zaken bovenop: uurroosters opstellen, giften opvolgen, mailtjes beantwoorden. En de meer praktische zaken, zoals die wasmachine bijvoorbeeld.” “Meer werk dus”, lacht Lander. “Maar we zijn beiden nog steeds erg blij dat we een jaar geleden de sprong waagden om samen coördinator te worden. We kunnen nu ook echt inspelen op het politiek beleid, zaken aankaarten en in gang proberen zetten. Dat geeft veel voldoening.”

Dynamisch duo

Het feit dat jullie al jaren samenwerken maakt het duocoördinatorschap vast een stukje gemakkelijker? Jeffery glimlacht instemmend. “Geert Danneels, de oud-coördinator die vorig jaar met pensioen ging, liet al vallen dat hij dacht dat wij een goed team zouden vormen, omdat we elkaar goed aanvullen. Lander is rechttoe rechtaan, terwijl ikzelf soms iets diplomatischer kan zijn. Als er een dakloze over de schreef gaat of de regels breekt, zou Lander al sneller zeggen: ‘nu is het genoeg geweest’, terwijl ik eerder de context zou bekijken om op die manier hem of haar nog een kans te geven. Maar omgekeerd kan ik me soms laten meeslepen, dan is het goed dat Lander aan de alarmbel trekt en tijdig ingrijpt.”

Slaapplek

Jullie geven aan nog vaak een nachtshift te doen, hoe ziet zo’n avond eruit? “Huize Triest biedt in principe bed, bad, brood”, steekt Jeffery van wal. “Om 21.00 uur gaan onze deuren open en kunnen mensen hier iets eten. Zo serveren we bijvoorbeeld soep en brood die we krijgen van PC Dr. Guislain. Om 23.00 uur sluiten we de keuken af en kuisen we de ruimte. Tegen 00.00 uur liggen onze gasten vaak al in bed, en gaan wij dus ook slapen. Om 6 uur staan we op. Dan serveren wij ontbijt voor de mensen die al wakker zijn. Om 07h30 wekken we iedereen die op dat moment nog slaapt. Tegen 09.00 uur sluiten we de deuren.” Dat zijn korte nachten, merken we op. Moeten jullie dan nog extra vroeg uit de veren om hier op tijd te raken? Lander lacht. “Gelukkig niet. Er zijn kamers voorzien voor de begeleiders, zodat we in de buurt zijn indien er zaken mislopen. Er zijn dus altijd twee begeleiders aanwezig ’s nachts, voor de veiligheid.”

Herstelgesprek

Gebeurt het dan vaak dat er iets misloopt, willen we weten. “Weet je, ’s ochtends en ’s avonds zijn mensen echt zichzelf. Bij sociale medewerkers doet onze doelgroep zich soms beter voor, maar hier zien we vaak hoe de mensen echt zijn, en komt de problematiek van sommige mensen ook meer naar boven, denk maar aan drugs- of agressieproblemen. We zien hier ook mensen van alle lagen van de maatschappij: diverse leeftijden, gender, nationaliteit, context … Het beeld van de oude clochard met de baard, dat is achterhaald. Natuurlijk botst het wel eens met zoveel mensen samen, al moet ik zeggen dat het lang geleden is dat we echt nog te maken hadden met agressie of dergelijke. Wel merken we dat meer en meer dak- en thuislozen kampen met psychische problemen, vooral sinds corona. In uitzonderlijke gevallen zullen we de bevoegde instanties inlichten, als iemand bijvoorbeeld zwaar psychotisch is en geen medicatie neemt. Zo’n zaken kunnen we niet uit de hand laten lopen, want vroeg of laat kan dat uitmonden in agressie en je moet iedereen, inclusief jezelf, beschermen. Ook dak- en thuislozen die ons fysiek of verbaal bedreigen, worden voor een periode uitgesloten. Maar na een tijdje kunnen ze terugkomen, al doen we wel altijd een herstelgesprek, samen met hun sociale medewerker. Als we zien dat de persoon het probleem inziet, en wij het gevoel hebben dat hij of zij kan terugkomen zonder dat dit onveilig is voor ons of de andere dak- en thuislozen, dan laten we dat zeker toe. Je mag als medewerker niet blijven hangen in negatieve zaken die gebeurd zijn.”

Puur

Het lijkt geen job die iedereen zomaar aankan? Lander kijkt Jeffery even aan. “Om hier te kunnen werken, heb je een sterke ruggengraat nodig. Maar die kweek je vanzelf. Belangrijker is dat je een warm persoon bent die naar anderen kijkt zonder vooroordelen, een mensen-mens, anders hou je het niet vol. Zelf eerlijk en authentiek zijn. De doelgroep prikt zo door een façade. Zelf zijn ze ook ongefilterd, dat maakt hen scherp maar net ook mooi. Ik apprecieer de puurheid, ze zijn altijd erg eerlijk en volledig zichzelf.“ “Wat ik dan weer heel waardevol vind in de job is dat je je bewust blijft van de échte wereld”, pikt Jeffery in. “Sommige mensen hebben veel, anderen hebben niets. Dat is de realiteit, maar dat besef je pas ten volle als je ermee geconfronteerd wordt. Ik vind die reality check erg belangrijk. Het is niet allemaal rozengeur en maneschijn in de wereld. Net daarom staan we echt open voor studenten of vrijwilligers die hier eens een dagje willen meedraaien. Je merkt dat ze dan wel even schrikken. We beseffen dikwijls te weinig hoe goed we het zelf hebben.”

Zorgdragen

Jullie zijn erg begaan met de doelgroep, merken we op. Lander: “Dat klopt, wij willen meer doen dan bed, bad, brood. Natuurlijk is de nachtopvang zelf prioriteit, maar we zijn ook mensen. Als je ziet dat iemand het moeilijk heeft, of bij jou komt met een specifieke vraag, is het toch maar logisch dat je die persoon probeert te helpen? Jeffery knikt: “Wij gaan een moeilijk gesprek niet uit de weg, al zetten we niemand onder druk. In theorie weten we niets over de mensen die we dagelijks zien passeren - we mogen zelfs hun identiteitskaart niet vragen - maar in de praktijk kennen we onze mensen en hun situatie best goed. Als ze ervoor openstaan, proberen we hen te motiveren, te begeleiden en op weg te helpen, zodat ze hun leven op de rails krijgen. Al zien wij hier ook mensen die bijvoorbeeld al tien jaar dakloos zijn en vrede hebben genomen met hun situatie. Als dat zo is, dan leggen we ons daarbij neer. Wat ik het belangrijkste vind, is dat je iedereen benadert zonder vooroordelen; ongeacht hun context, verleden of problematiek. Gewoon zorgen voor elkaar, als mensen.”

Redactie: Nikkie Steyaert, fotografie: Sophie Callewaert