Zoeken

Van abnormaal langdurig verblijven in de psychiatrie naar ‘normaal’ en autonoom wonen

Sara Mertens
Psychiatrie & Verpleging

Sinds mei 2016 ben ik in ‘het project Proeftuinen Zorgdorpen’ gestart. Dit is een erkend project gefinancierd door het Agentschap “Zorg en gezondheid” met penhouder De Heide vzw. Vanuit het samenwerkingsverband “Zorgdorpen” worden kansen gecreëerd tot inclusief en autonoom wonen met installatie van persoonsgerichte ondersteuning. Een aantal volwassen personen met een langdurige psychiatrische hulpverleningsgeschiedenis of met chronische problemen in de geestelijke gezondheidszorg krijgen hiertoe de kans. 

De samenwerkingspartners van dit project zijn naast De Heide vzw, P.C. Dr. Guislain, PC Caritas en CAW Oost-Vlaanderen. 

De samenwerkingspartners van dit project zijn naast De Heide vzw, P.C. Dr. Guislain, PC Caritas en CAW Oost-Vlaanderen. 
Mijn verhaal gaat over Marie. Marie heeft 21 jaar lang een job als logistiek assistent gehad. Haar wereld stortte in toen haar zoon een zwaar verkeersongeval kreeg. Haar zoon overleefde het verkeersongeval, maar de zorg voor haar zoon die daarop volgde, woog zwaar door. Marie verloor haar werk, werd uit huis gezet en raakte verslaafd aan alcohol. Haar problematisch alcoholgebruik heeft 5 jaar stand gehouden. Marie heeft 4 jaar op straat geleefd en ging naar cafés, waar het warmer was en waar ze alcohol nuttigde. Op een bepaald moment vond Marie het genoeg en besloot ze zelf zich te laten helpen in de psychiatrie. Sinds Marie daar is, heeft ze geen alcohol meer aangeraakt. Eens Marie wat meer stabiliteit voelde tijdens de opname, is men met haar een traject begonnen binnen arbeidszorg. Toen het project Proeftuinen Zorgdorpen startte, heeft men Marie aangemeld met de vraag naar woonst en hulp om de overgang naar woonst te kunnen maken. In mei 2016 hebben we samen met Marie en haar maatschappelijk werker van de dienst rond de tafel gezeten en gevraagd, wat Marie zelf wou, waar ze naar op zoek is en of ze in dit project wil stappen. Wat we heel belangrijk vinden als hulpverlener, is dat we luisteren naar de wensen, noden en behoeften van de cliënt en daarmee gaan we aan de slag. Marie en ik hebben een lange zoektocht naar een geschikte woonst gedaan, maar botsten telkens op het stigma ‘psychiatrie’ en het lage inkomen. De communicatie tijdens de zoektocht tussen OCMW Gent, haar maatschappelijk werkster van P.C. Dr. Guislain en mij is in dit traject steeds vlot verlopen. Terwijl we met z’n allen bleven zoeken naar een geschikte, betaalbare woonst, werd met Marie haar traject met arbeidszorg uitgebreid. Zodanig dat de focus voor Marie niet enkel op woonst lag, omdat dit voor haar niet altijd gemakkelijk geweest is. Een ideale woonst vinden en dan met de huisbazin samenzitten en te horen krijgen dat je inkomen te laag is en dat ze niet in aanmerking komt, is voor Marie niet evident. Maar met hulp van haar maatschappelijk werkster, is ze steeds positief gebleven. Pas in januari 2017 hebben we een geschikte, betaalbare woonst gevonden voor haar. Sinds 1 februari is Marie daar ingetrokken. Elk traject naar alleen wonen wordt per individu bekeken en ingeschat. Afhankelijk van hun individuele noden en behoeften vragen we gezinszorg aan, thuisverpleging, mobiel team, rechtstreeks toegankelijke hulpverlening in gehandicaptenzorg, budgetbeheer, psychologische begeleiding,…. Ook het coachen van de reguliere diensten, zoals gezinszorg en thuisverpleging, in het omgaan met psychisch kwetsbare mensen is een belangrijke taak als hulpverlener binnen het proeftuinteam. De grootste aanpassing voor Marie was de plotse verandering van het leven in grote groep naar het alleen wonen. Terwijl Marie in de psychiatrie ’s avonds steeds bij medecliënten of hulpverlening terecht kon om eens een gesprek te hebben, wordt ze nu geconfronteerd met het alleen zijn. Naast professionele hulpverlening heeft Marie weinig sociale contacten buiten haar vriend en haar zoon. We merken dan ook bij veel cliënten dat het ‘loslaten’ van de psychiatrie, de voor hen vertrouwde omgeving waar men vaak ook afhankelijk wordt gemaakt, niet evident is en dat de stap naar een compleet nieuwe situatie vergemakkelijkt wordt door ook na de transitie naar autonoom wonen, nog contacten aan te houden. Zo is de dagtherapie een heel belangrijk gegeven, waar ze zich gesteund voelt en haar emoties kwijt kan. Ondertussen gaan we op zoek naar andere alternatieven qua dagbesteding buiten de psychiatrie, maar dit steeds op haar tempo.  Momenteel doet Marie 2 dagen per week vrijwilligerswerk en 2 dagen per week dagtherapie. De andere dag is men met haar op verkenning binnen arbeidszorg om haar mogelijkheden in kaart te kunnen brengen. In het weekend gaat ze op bezoek bij haar zoon. Ook heeft Marie ondersteuning nodig in het omgaan met geld en al het administratieve dat hoort bij het alleen wonen.  

Het proeftuinteam begeleidt de transitie naar alleen wonen gedurende ongeveer 10 weken. Deze periode varieert afhankelijk van elk traject. Ons doel is dat elke cliënt zorg op maat heeft. Bij onze zoektocht naar deze hulp buiten de psychiatrie, botsen we vaak op het financieel aankunnen, langdurige wachtlijsten of het niet in aanmerking komen van deze bepaalde zorg. We merken op dat we nog een lange weg af te leggen hebben, naar inclusie en vermaatschappelijking, maar geven als hulpverlener en als mens niet op. Daarvoor werkt het leven en werken buiten de psychiatrie bij zowel cliënt als hulpverlener te aanstekelijk.
 

Schrijf je in op onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte