Image
"Onze organisatie moet een weerspiegeling zijn van de samenleving"
Diversiteit en inclusie. Die twee begrippen staan vandaag hoog op de agenda van Broeders van Liefde. Waarom hechten wij hier steeds meer belang aan en hoe krijgen ze een plek binnen de organisatie? Raf De Rycke en broeder Veron Raes over valkuilen, groeikansen en de ultieme droom. “We hebben reeds een lange weg afgelegd maar we moeten nog een heel eind verder. Met vallen en opstaan kom je echter ook op je bestemming.”
We hebben allemaal al gehoord van diversiteit en inclusie, maar wat verstaan jullie onder deze begrippen?
Raf De Rycke: “Diversiteit volgens het groot woordenboek Van Dale betekent letterlijk verscheidenheid. Spontaan denken we hierbij vaak aan het onderscheid allochtoon-autochtoon, maar er zijn nog veel andere kenmerken of gedragingen op basis waarvan we van elkaar verschillen. Het is het besef dat elk individu uniek is en dat er verschillen zijn tussen mensen op het gebied van geslacht, etnische afkomst, met of zonder beperking, burgerlijke staat, seksuele geaardheid,… De terminologie van diversiteit is vrij beschrijvend. Het is ook geen doel op zich. Het doel is inclusief werken: het insluiten in de samenleving van zo veel mogelijk mensen, ook mensen uit achtergestelde groepen. Daarom verkiezen we bij Broeders van Liefde om de woorden ‘diversiteit’ en ‘inclusie’ in eenzelfde adem te gebruiken. Voor ons zijn die onlosmakelijk verbonden.”
Br. Veron Raes: “De droom is inderdaad de volwaardige deelname aan de samenleving van elke mens, op gelijke voet met anderen. Daar moeten we naar streven. Inclusie betekent echter niet dat alle mensen hetzelfde moeten hebben of krijgen, maar eerder dat er gekeken wordt wat elk individu nodig heeft om te kunnen participeren in de samenleving in zijn huidige vorm. Neem nu de sociale economie. Een tewerkstelling daar is bedoeld als tussenstap, maar in de werkelijkheid is het vaak niet mogelijk om door te stromen naar de reguliere arbeidsmarkt. Ik geloof dat veel afhangt van de mensen waarmee je werkt, hun visie op inclusie en of zij bereid zijn energie te steken in het opvangen en begeleiden van mensen die dat nodig hebben. Dat is moeilijk afdwingbaar, maar ik koester toch hoop dat we hier verder in zullen evolueren.”
Wie zijn Raf De Rycke en broeder Veron Raes?
Raf De Rycke oefende tal van functies uit bij Broeders van Liefde en is vandaag voorzitter van het bestuursorgaan van de vzw Organisatie Broeders van Liefde. Daarnaast bekleedt hij nog verschillende bestuursmandaten in de social profitsector. De koning verleende hem de adellijke titel van ridder.
Broeder Veron Raes begon 40 jaar geleden bij Broeders van Liefde in vzw Bloemenstad, waar hij kampen voor mensen met een beperking organiseerde. Vandaag is hij regionale overste en lid van verschillende bestuursorganen binnen de groep Broeders van Liefde.
Is de aandacht voor diversiteit en inclusie een constante doorheen de geschiedenis van Broeders van Liefde?
Br. Veron Raes: “Inclusie zit in de wortels van onze organisatie. Het niet uitsluiten van mensen, mensen kansen geven en opkomen voor de zwakkeren: dat is de kern van het christelijk geloof. Inclusie zit dus al van dag één in ons DNA, maar komt nu met de huidige maatschappij meer expliciet aan bod. Diversiteit is een meer recent verhaal. Wij zijn met de Belgische congregatie Broeders van Liefde gestart met een duidelijk katholieke insteek. Diversiteit was geen prioriteit, al moet ik zeggen dat er in die tijd ook gewoon minder sprake van was. Ik ben opgegroeid in een samenleving waar de grootste diversiteit zich uitte in de groepen gelovig versus niet gelovig. Maar de maatschappij is een dynamisch gegeven en diversiteit heeft nieuwe vormen aangenomen. Wij hebben ons hier doorheen de jaren meer voor opengesteld en hard ingezet op dialoog. Dat is een belangrijk gegeven om elkaar te begrijpen en harmonieus te kunnen samenleven. Exclusief denken past daar niet onder en hoort ook niet thuis in onze christelijke waarden. Diversiteit en inclusie des te meer.”
“Inclusie zit in de wortels van onze organisatie. Diversiteit is eerder een recent verhaal”
Sommige buitenstaanders zien de organisatie Broeders van Liefde vooral als blanke oudere mannen die zeer traditioneel en katholiek zijn...
Br. Veron Raes: “Ik kan daar op een manier wel inkomen. Hoe je het ook draait of keert, er zit een kern van waarheid in. De organisatie Broeders van Liefde is nauw verwant aan de congregatie Broeders van Liefde, en dat zijn vooral oudere mannelijke broeders. Maar in onze scholen en voorzieningen zit het helemaal anders. Weet je dat twee derde van onze medewerkers vrouwen zijn? Steeds meer vrouwen nemen ook directiefuncties op en dat is heel fijn om te zien. We merken wel dat het moeilijk blijft om mensen met een andere culturele achtergrond aan te werven. Het feit dat wij ons christelijk profileren zal daar wel deels mee te maken hebben. Maar ik geloof dat het één het ander niet hoeft uit te sluiten. Wij staan heel erg open voor medewerkers met een andere geloofsovertuiging, zolang ze zich ook kunnen vinden in de christelijke waarden en respect hebben voor onze grondstroom. Volgens mij zal het nog een tijd duren vooraleer mensen met een andere culturele achtergrond dat zonder twijfel geloven. Er is nog werk aan de winkel, dat steken wij ook niet onder stoelen of banken. We zijn zeker nog niet waar we willen zijn, maar we werken eraan.”
We leven in een superdiverse samenleving. Hoe zie je de plaats van diversiteit en inclusie in de context van die huidige samenleving?
Raf De Rycke: “Een deel van de bevolking meent het goed en zet zich in voor diversiteit en inclusie. Maar er is ook een deel van onze samenleving die dat niet doet. Woorden als extremisme, radicalisme, eigen volk eerst, vervreemding, … kleuren af en toe het publieke en politieke debat over het thema diversiteit. Onze sociale zekerheid staat onder druk als gevolg van economische en sociale veranderingen. We kunnen niet ontkennen dat onze samenleving meer naar rechts opschuift en dat geldt niet alleen voor België. Onze maatschappij is te veel doorgeschoten naar autonomie, zelfgenoegzaamheid ten koste van de medemens. Migratie vergroot deze druk en verklaart deels het succes van het politiek populisme. Ik geloof dat wij tegengewicht moeten geven en daarom meer dan ooit moeten inzetten op diversiteit en inclusie.”
Hoe zien jullie dat in de toekomst evolueren?
Br. Veron Raes: “Ik heb vertrouwen in de toekomst: vooruitgang verloopt nooit in één rechte lijn, ik zie het meer als een slingerbeweging. Twee stappen vooruit, eentje terug. De maatschappij is altijd in evolutie, we gaan gradueel vooruit. We kunnen dit zelfs niet tegenhouden, het gebeurt automatisch en is een tendens doorheen de geschiedenis. Maar soms gaat het te vlug en dat kan afschrikken. Het is vooral die angst die een rem zet op vooruitgang. Maar ik geloof dat deze afremming van tijdelijke aard is. Het mengen van verschillende culturen is ook geen nieuw gegeven. Wij hebben doorheen de geschiedenis altijd onder invloed gestaan van andere culturen. In mijn ogen hebben we hier ook niet slecht bij gevaren, dus waarom bang zijn? Los daarvan vind ik het wel nog steeds belangrijk om te blijven investeren in landen waar het minder goed gaat. Natuurlijk moeten we openstaan voor diversiteit en inclusief werken, maar in de context van de vluchtelingenproblematiek moeten we migranten en vluchtelingen ook helpen om in het thuisland een toekomst op te bouwen. Het is vaak geen keuze om te vluchten en de eigen thuis en cultuur achter te laten. Diversiteit en migratie zijn een wereldwijd verhaal waarin iedereen zijn verantwoordelijkheid moet opnemen.”
“Wij moeten ons zo weten te organiseren dat we met de diversiteit in onze organisatie een meerwaarde kunnen creëren voor onze cliënten en medewerkers”
Lees het volledige interview met broeder Veron Raes en Raf De Rycke in onze jaarbrochure over diversiteit en inclusie.
Ga naar de themapagina diversiteit en inclusie voor meer verhalen over dit thema uit onze organisatie.
