Een orthopedagogisch centrum is een samenwerkingsverband
Een orthopedagogisch centrum is een samenwerkingsverband van verschillende actoren (BuSO, BubaO, MFC, volwassenenzorg…) dat conform de missie van de Broeders van Liefde, het verbeteren van de kwaliteit van leven van de leerling of gebruiker en het creëren van een authentieke werkgemeenschap voor de medewerkers als belangrijkste doelen heeft. De samenwerking tussen deze actoren is gebaseerd op wederzijds respect en vertrouwen.
Een gezamenlijk strategisch en operationeel beleid
Zowel de sector zorg als de sector (buitengewoon) onderwijs worden geconfronteerd met een aantal uitdagingen én realiteiten die een zeer ingrijpende impact (kunnen) hebben op de toekomst. Een gezamenlijke strategische visie is dan ook noodzakelijk. Daartoe heeft elk orthopedagogisch centrum een strategisch en een operationeel comité. Waar er én minderjarigen én volwassenen worden ondersteund, wordt er eveneens voor een goede strategische en operationele samenwerking gezorgd. Op de plaatsen waar enkel zorg of enkel buitengewoon onderwijs wordt georganiseerd, neemt de directie van die entiteit evident het strategische beleid waar.
De persoon met een beperking centraal
De concrete zorg- en onderwijsvraag van elk kind en zijn omgeving is het vertrekpunt van ons pedagogisch handelen. Ons zorg- en onderwijsaanbod is gebaseerd op een gemeenschappelijke visie op de doelgroep en wordt gekenmerkt door processen waarbij informatie, doelen en middelen worden uitgewisseld. Dit betekent concreet dat wij vanuit onze knowhow en expertise (van zowel zorg als onderwijs) flexibel moeten kunnen inzetten en het omvat alle mogelijke interventies (op vlak van zorg en onderwijs) die naar de kinderen en jongeren kunnen gebeuren. Samen (school en MFC) aan één individueel handelingsplan werken, is dan ook een evidentie.
Ook in onze ondersteuning aan volwassenen met een beperking staat een geïntegreerd multidisciplinair team borg voor een goede ondersteuning op maat. De woonprojecten zijn meestal kleinschalige centra, geïntegreerd in de gewone leefomgeving.
Visie op ondersteuning
Het bevorderen van kwaliteit van leven is een kernbegrip in de missie van de Broeders van Liefde. Het belangrijkste doel van onze ondersteuning aan mensen met een beperking is dan ook het optimaliseren van de kwaliteit van zijn of haar bestaan. Alle andere doelstellingen zijn daaraan ondergeschikt.
De aard van de begeleiding in zorg en onderwijs krijgt door die radicale keuze een andere invulling: een persoon met een beperking beschouwen we als een volwaardig burger die nood heeft aan een individuele en een flexibele ondersteuning binnen een gewone omgeving. Mensen met een beperking horen er m.a.w. gewoon bij. De keuze van de gebruiker is in het model van kwaliteit van leven een hoeksteen. Mensen hebben het recht om hun keuzes uit te drukken en waar mogelijk te realiseren.
De aanvaarding van die keuze is voor de begeleiding een opdracht. Uiteraard kunnen niet alle keuzes ingewilligd worden, maar het is hun keuze die het vertrekpunt moet zijn. Personen met een beperking zijn dus actieve participanten met wie we samen op zoek gaan naar de juiste ondersteuning opdat ze hun rol als volwaardig en actief burger kunnen opnemen.
nze ondersteuning willen we dan ook geïntegreerd ontwikkelen en dit vanuit het perspectief van het individu; laten aansluiten bij wat iemand zelf kan; qua tijd, plaats, omvang en aard afstemmen op de individuele maat; zodanig organiseren zodat mensen met een beperking in staat gesteld worden om in de samenleving te kunnen wonen, werken en zich te ontspannen.
Als professionelen willen we leren om echt te luisteren naar wat de mensen met een beperking vragen. Dit veronderstelt een bepaalde grondhouding die we bij ons, Broeders van Liefde, de liefdevolle grondhouding noemen en die gekenmerkt wordt door o.a : een onvoorwaardelijk respect; het accepteren van medemensen en hun streven naar zelfbepaling; het aangaan van relaties met mensen met een beperking; het niet afhankelijk maken van mensen; het vertrekken vanuit gelijkwaardigheid d.w.z. het niet uitoefenen van macht en het zo weinig mogelijk uitoefenen van invloed; het stellen van belangrijke vragen als: wie ben je, wat vraag je aan mij, hoe gaan we met elkaar om, welke houding nemen we aan.
Het volwaardig burgerschap willen we ernstig nemen en daarom bevorderen we in onze ondersteuning de betrokkenheid van familie, vrienden en derden. We willen meer gebruik maken van de gewone diensten die voor iedere burger toegankelijk zijn. Aangezien de samenleving een voorwaarde is voor volwaardig burgerschap ligt ook hier voor ons een opdracht door ruimte te creëren opdat de persoon met een beperking echt kan geëmancipeerd worden in de maatschappij en door de gemeenschap aan te moedigen om mensen met een beperking ook een stem te geven en deze stem te willen beluisteren en er rekening mee te houden. In onze dienstverlening willen we dan ook een breed sociaal netwerk realiseren zodat mensen met een beperking in de mogelijkheid zijn om te participeren aan het gewone leven, om burger te worden, om vrienden te maken, enz.
Visie op (buitengewoon) onderwijs
De visie op ondersteuning wordt in het ( buitengewoon) onderwijs verder gezet door ons toe te spitsen op talenten van kinderen en jongeren. Dat doen we door niet alleen voor hen, maar ook samen met hen en hun ouders het meest gepaste leertraject te ontwikkelen. We stappen actief mee in het inclusieverhaal door maximaal in te zetten op ondersteuning binnen het gewoon onderwijs (bv. via GON-begeleiding, ION en andere trajecten). Steeds vaker delen we expertise met het gewoon onderwijs en tasten we samen mogelijkheden af.
Leerkrachten, maar ook orthopedagogen, psychologisch assistenten, paramedici, het CLB en waar nodig ook psychologisch en therapeutisch personeel bundelen hun krachten om de ontwikkeling van het kind maximaal kansen te geven. Ouders worden steeds als belangrijke partners gezien.
We verzetten ons tegen elk opvoedkundig pessimisme, ook in situaties waar het onderwijs en opvoedingsproces dreigen vast te lopen op “moeilijk” gedrag. Daarvoor zoeken we naar gepaste bijscholing en vorming, zetten we op diverse plaatsen samenwerkingsverbanden op met zorg en trachten we mee te werken aan wetenschappelijk onderzoek.
We richten ons concreet naar de volgende doelgroepen:
- kinderen, jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking;
- kinderen en jongeren met gedrags- en emotionele problemen al dan niet gepaard gaand met een verstandelijke beperking;
- kinderen en jongeren met een sensoriële beperking (ernstige spraak-, taal-, gehoor- of gezichtsstoornissen);
- kinderen, jongeren en volwassenen met een motorische beperking;
- kinderen, jongeren en volwassenen met een niet-aangeboren hersenletsel;
- kinderen en jongeren met autismespectrumstoornissen.