"Ik droom van een maatschappij waarin mensen gewoon mens kunnen zijn"
We streven naar een meer inclusieve maatschappij
Hokjesdenken is niet aan Nicolas Vandeweerd besteed. Hij is sectorverantwoordelijke voor welzijn en buitengewoon onderwijs, maar willen we in 2030 verder staan dan vandaag, dan gaan we volgens hem vooral moeten samenwerken. Welzijn, onderwijs en geestelijke gezondheidszorg zullen meer verbindingen moeten leggen. De organisatie Broeders van Liefde moet zijn rol opnemen in de maatschappij, samen met andere middenveldorganisaties én de overheid. De uitdagingen zijn groot. Maar Nicolas heeft het volste vertrouwen in de mens en in de generatie jongeren die al staat te trappelen om aan hun professionele leven te beginnen.
Nicolas Vandeweerd is sectorverantwoordelijke voor welzijn en buitengewoon onderwijs bij Broeders van Liefde. We blikken met hem vooruit naar 2030. Wat hoopt hij dat er dan anders zal zijn en welke uitdagingen komen we de komende 10 jaar tegen?
“Ik zie heel wat veranderingen in de maatschappij die grote uitdagingen met zich mee brengen. De meeste van deze veranderingen hebben niet enkel impact op de sector welzijn, maar op alle sectoren”, zegt Nicolas, waarmee hij meteen de toon van het gesprek zet. Hij heeft een hart voor zijn sector, maar vindt het belangrijk om het grotere geheel daarbij niet uit het oog te verliezen. “De klimaatverandering, de toenemende diversiteit, de vraag om meer in dialoog te gaan, uitdagingen zoals eenzaamheid en kansarmoede, de specifieke en soms moeilijke context van eenoudergezinnen… Dat zijn de grote uitdagingen die op alle sectoren afkomen en die we samen moeten aanpakken.”
Stel dat je voor jouw sector een onbeperkt budget zou krijgen de komende 10 jaar. Hoe zou je dat inzetten?
Nicolas Vandeweerd: “Ik zou het jammer vinden om mijn onbeperkt budget enkel te gebruiken voor die ene sector. De opdeling in sectoren zie ik als een noodzakelijk kwaad: mensen met een bepaalde zorgvraag onderverdelen in bepaalde vakjes, helpt ons om hen te helpen. Maar tegelijk ben ik niet zo te vinden voor deze manier van werken. Zou het met een onbeperkt budget nog wel echt nodig zijn om mensen onder te verdelen in vakjes? Moeten we niet juist met dat budget alle mensen, wie ze ook zijn en met welke problemen ze ook kampen, proberen te helpen? We moeten streven naar een meer inclusieve maatschappij waarin we mensen gewoon mens laten zijn.”
Dat kinkt mooi, maar hoe zou je dat in de praktijk aanpakken?
Nicolas Vandeweerd: "Om dat te verwezenlijken zouden we ons niet alleen moeten bezinnen over een algemene toegankelijkheid van zorg, maar ook over een algemene betaalbaarheid van die zorg. In een adem wil ik ook oproepen om te zoeken naar handvaten voor een menswaardig bestaan voor iedereen. Niet als liefdadigheid, want dit plaatst mensen niet in hun sterkte, maar omdat we ervan overtuigd zijn dat elke mens, wie hij ook is en wat zijn talent ook is, het waard is om zich te ontplooien. Maar ook omdat we geloven dat dit ons allemaal ten goede komt. Vandaar dus de vraag of we de moed hebben om na te denken hoe we dit kunnen realiseren. Durven we out of the box te denken? Kunnen we hier samen over reflecteren en ook stappen zetten?"
"We moeten ons niet alleen bezinnen over een algemene toegankelijkheid van zorg, maar ook over een algemene betaalbaarheid van die zorg."
Heb je bepaalde minimumdoelen voor de komende 10 jaar?
Nicolas Vandeweerd: “Binnen de sector welzijn wil ik dat de wachtlijsten worden opgeheven. Daar moet de overheid echt werk van maken. Kinderen moeten sneller een diagnose krijgen zodat we sneller de juiste stappen kunnen nemen. Binnen onze eigen organisatie hoop ik dat we verder ons beleidsplan kunnen uitwerken. We willen meer inzetten op geïntegreerde samenwerkingen met buitengewoon onderwijs. We willen ook de link leggen naar andere sectoren, zoals gewoon onderwijs om zo meer inclusief onderwijs te realiseren en naar geestelijke gezondheidszorg, om meer tegemoet te kunnen komen aan de noden van mensen met een dubbele diagnose. Tot slot hoop ik dat we onszelf sterker kunnen maken in de regio’s. We moeten onze schaalgrootte inzetten om de overkoepelende secundaire processen te organiseren, maar binnen de concrete werking moet het huiselijke, het kleinschalige primeren. Ik hoop dat we binnen regio’s zoveel mogelijk de handen in elkaar slaan om meer in te spelen op de vraag van mensen. Voor onze cliënten hoop ik dat zij omwille van hun anders zijn in de toekomst steeds minder gestigmatiseerd zullen worden. Gelukkig zie ik tegenwoordig al heel wat bewegingen ontstaan in die richting.”
Hoe denk je dat het er voor de organisatie zal uitzien het komende decennium?
Nicolas Vandeweerd: “Ik verwacht dat we als organisatie gaan moeten nadenken over hoe wij ons verhouden tegenover grotere maatschappelijke problemen. Hoe gaan wij als organisatie omgaan met de uitdagingen die we in Vlaanderen en de rest van de wereld tegenkomen? Hoe koppelen we dat aan onze roots? Als wij als organisatie kiezen om meer mensgericht te zijn en in te staan voor mensen die noden hebben, helpen wij mee bouwen aan de toekomst. Ik zie hoopvolle signalen bij jongeren. Velen gaan een alternatief economisch systeem ontwikkelen zoals autodeelsystemen. Jongeren hoeven niet zoveel meer te verdienen, ze gaan voor kwaliteit van leven. Ik hoop dat die tendens zich voortzet zodat we een warmere maatschappij worden.”
Wat zijn de grootste veranderingen die de coronacrisis heeft teweeggebracht?
Nicolas Vandeweerd: “De coronacrisis toont hoe flexibel we zijn. Zoomsessies lopen nu heel vlot. Als er geen coronacrisis was geweest, zou het lang geduurd hebben voor die manier van werken volledig geïntegreerd was. Maar alles heeft zijn positieve en negatieve kanten. Lang geleden, toen ik nog geen gsm of computer had, was het leven rustiger. Als er in de ochtend geen brieven waren toegekomen, zou dat voor de rest van de dag zo blijven. Nu krijg ik de hele dag door mails en ben ik ook de hele dag bezig met die mails zo snel mogelijk te beantwoorden. Ik vrees dat het met Zoom ook zo zal zijn. Die drang om onmiddellijk te reageren wordt nog groter. Verwerkingstijd tussen vergaderingen is er niet meer. We staan daar te weinig bij stil en dat vind ik een zorgwekkende evolutie. Daarnaast heeft de coronacrisis het voor veel kwetsbare personen nog zwaarder gemaakt. We mogen hen niet loslaten, niet nu en niet later.”
Om af te sluiten: wat wil je voor jezelf bereiken tegen 2030?
Nicolas Vandeweerd: “Als persoon zou ik mij meer willen toeleggen op kunst, tekenen, lezen, meer tijd maken voor mijn kinderen en kleinkinderen, lekker koken en goede wijn. Ik wil aandacht besteden aan mijn fysiek welzijn, want een gezonde geest en een gezond lichaam zijn een belangrijke combinatie. In mijn persoonlijke relaties met mensen wil ik meer streven naar diepgang. Ondanks dat ik ouder word, ben ik nog steeds het kleine kind dat ik ooit geweest ben. Ik hoop dat ook te blijven.